Câu chuyện nghìn lẻ một đêm và nàng Scheherazade kể bằng âm nhạc đầy lôi cuốn

Tổ khúc giao hưởng Scheherazade của Rimsky Korsakov là một câu chuyện bằng âm nhạc kể về “người kể chuyện vĩ đại nhất trong lịch sử” – nàng Scheherazade và những câu chuyện cổ tích đầy lôi cuốn của nàng.
Câu chuyện nghìn lẻ một đêm và nàng Scheherazade kể bằng âm nhạc đầy lôi cuốn
Nhà vua say mê lắng nghe nàng Scheherazade kể chuyện (Nguồn: sheetmusicplus.com)
  Ở lĩnh vực sáng tác cho dàn nhạc, mỗi nhà soạn nhạc đều có sở trường và sở đoản của mình. Một trong những sở trường của nhà soạn nhạc Nga Nikolai Rimsky-Korsakov (1844 – 1908) là hòa âm giàu màu sắc và vô cùng sáng tạo.
Người đồng hương Tchaikovsky (1840 – 1893) đã từng viết thư gửi Rimsky-Korsakov với những lời lẽ chân thành: “Trong âm nhạc, tôi chỉ là một thợ thủ công còn anh sẽ là một nghệ sĩ với nghĩa đầy đủ nhất của từ này.” Những tổng phổ màu sắc rực rỡ của không ít nhà soạn nhạc nổi tiếng thế giới về sau một phần nào đó cũng chịu ảnh hưởng từ Rimsky-Korsakov.
Rimsky-Korsakov (Ảnh: wikipedia.com)
Và trong vô số câu chuyện được các nhà soạn nhạc thêu dệt bằng âm nhạc từ xưa đến nay, tổ khúc giao hưởng Scheherazade của Rimsky-Korsakov thật sự là một báu vật. Đây là một câu chuyện bằng âm nhạc kể về “người kể chuyện vĩ đại nhất trong lịch sử” – nàng Scheherazade và những câu chuyện cổ tích đầy lôi cuốn của nàng.
Rimsky-Korsakov soạn tổ khúc giao hưởng Scheherazade Op. 35 vào mùa hè năm 1888, lấy cảm hứng từ cuốn sách Ngàn lẻ một đêm. Tự bản thân những câu chuyện trong Những đêm Arab (tên gọi khác của Ngàn lẻ một đêm) đã được truyền miệng ở thế giới Arab từ nhiều thế kỉ trước khi Anotine Galland giới thiệu với châu Âu.
12 tập Ngàn lẻ một đêm, dưới hình thức bản dịch sang tiếng Pháp của Anotine Galland, được xuất bản lần đầu từ năm 1704 đến năm 1717. Sợi chỉ xuyên suốt những câu chuyện trong đó là câu chuyện về hoàng hậu Scheherazade, người đã chinh phục được đức vua Shahryar bằng tài kể chuyện của mình.

Sau khi bị một người vợ lừa dối, đức vua Shahryar quyết định mỗi ngày sẽ cưới một người vợ mới rồi cho hành hình ngay sáng hôm sau. Nàng Scheherazade đã cứu được mình và những cô gái trẻ tiếp theo khỏi số phận nghiệt ngã này.

Cách thức của Scheherazade là kể cho đức vua nghe những câu chuyện và luôn kết thúc mỗi đêm ở những đoạn hồi hộp nhất. Đức vua không thể ra lệnh hành hình nàng vào sáng hôm sau vì rất tò mò muốn biết phần kết câu chuyện. Sau 1001 đêm, đức vua đã mủi lòng và bãi bỏ quyết định trước đây.
Ảnh: dkn.vn
Scheherazade của Rimsky-Korsakov bộc lộ rõ kĩ năng biến đổi màu sắc dàn nhạc, sử dụng dàn nhạc kiểu Brahms chuẩn mực có bổ sung thêm piccolo, harp và một số nhạc cũ gõ. Và mặc dù đề tài được dựa trên những câu chuyện Arab, tác phẩm vẫn mang đậm phong cách Nga ở tính đa cảm và hương vị âm thanh phương Đông với 4 chương nhạc :
Chương I – Biển và con tầu của thủy thủ Sinbad có hai chủ đề đối nghịch. Mở đầu là những hợp âm rền vang của bộ đồng – đại diện cho đức vua Shahryar cứng rắn và uy nghiêm. Tiếp theo là giai điệu uốn lượn của đàn violon độc tấu được hòa âm bộ gỗ mào đầu – đại diện cho nàng Scheherazade đang đan dệt những câu chuyện của mình.
Rồi hai chủ đề trên lùi xa, nhường chỗ cho một giai điệu (ở nhịp barcarolle) nhấp nhô như sóng biển. Thi thoảng những âm thanh từ bộ đồng dội lên mô tả hình ảnh bão tố trên biển cả và con tầu vỡ tan. Những đoạn chen (interlude) như gợi nhắc sự việc Sinbad và thủy thủ đoàn trú ẩn trên đảo. Chương nhạc kết thúc với hình ảnh gió yên biển lặng.
Ảnh: pinterest.com
Chương II – Câu chuyện về hoàng tử Kalender kể về một hoàng tử cải trang thành ăn mày để kiếm tìm sự thông thái. Sau lời dẫn của nàng Scheherazade do violon trình bày, chủ đề về nỗi sầu muộn của chàng hoàng tử được các nhạc cụ gỗ solo thể hiện. Rồi dàn dây tham gia vào, hối thúc hơn khi hoàng tử bắt đầu hành trình.
Rimsky-Korsakov gợi ý rằng “người nghe có thể thấy một cuộc đấu tranh” khi một biến thể hùng dũng của chủ đề đức vua Hồi gia nhập vào, vây quanh là những dao động bồn chồn của dàn dây. Ở đoạn tiếp theo, hòa âm kèn gỗ dập dờn và đàn dây bật ngón (pizzicato) gợi nhắc “con chim khổng lồ trên hành trình của Sinbad”.
(Ảnh dẫn từ nld.com.vn)
Chương III – Hoàng tử và công chúa, với những giai điệu và hòa âm biến ảo, sẽ dẫn thính giả tới thăm một cung điện phương Đông lộng lẫy.
Chương IV – Ngày hội ở Baghdad. Biển. Tầu lại vỡ tan vì va vào đá và được các chiến binh cứu vớt. Kết thúc: như tiêu đề pha trộn của chương nhạc đã gợi ra, tác phẩm kết thúc bằng việc mở rộng những cảm xúc phức tạp của chương II, khi Sinbad quay trở về từ cuộc hành trình nhiều năm dòng. Kết thúc tuyệt diệu nhất là dành cho nàng Scheherazade.
Ảnh: vnmusic
Với Rimsky-Korsakov, những tiêu đề chương nhạc trên chỉ có ý “hướng dẫn qua loa cho sự tưởng tượng của thính giả trên con đường du hành tưởng tượng của chính tôi.” Tuy nhiên về sau ông vẫn hối tiếc về việc đã đặt những tiêu đề chương nhạc mang tính miêu tả như vậy. Lẽ ra ông chỉ nên đặt tiêu đề cho các chương nhạc là “Prelude”, “Ballade”, “Adagio” và “Finale” để tránh những gợi nhắc như kiểu âm nhạc chương trình mà Berlioz đã thực hiện với Symphonie Fantastique.
Ông nhấn mạnh rằng những chủ đề của mình chỉ là chất liệu thuần túy cho việc phát triển âm nhạc tự do, đan kết và thống nhất các chương nhạc. Chúng “xuất hiện mỗi khi nhân vật xuất hiện dưới những tâm trạng khác nhau, những motif và chủ đề giống thế tương ứng với mỗi lần, mỗi hình ảnh, mỗi hành động”.

Câu hỏi “Nhà soạn nhạc định miêu tả gì?” không quan trọng bằng “âm nhạc của tác phẩm gợi cho thính giả điều gì?”. Vì thế bạn cứ quên đi những đề dẫn, để trí tưởng tượng của mình thỏa sức bay bổng khi thưởng thức tổ khúc giao hưởng tuyệt diệu này.

Mời quý vị thưởng thức câu chuyện 1001 đêm của nàng Scheherazade và 3 nhạc phẩm xuất sắc nhất khác của Rimsky-Korsakov là Capriccio Espagnol, The Flight of the Bumble Bee và Russian Easter Festival Overture, Op.36
Thứ tự các nhạc phẩm như sau:
Scheherazade:

0:00 The Sea and Sinbad’s Ship

9:59 The Story of the Kalander Prince

22:52 The Young Prince and the Young Princess

33:31 Festival at Baghdad – The Sea – Shipwreck

Capriccio Espagnol:

46:36 Alborada – Vivo e strepitoso

47:47 Variazioni: Andante con moto

52:34 Alborada. Vivo e strepitoso (II)

53:45 Scena e Canto Gitano: Allegretto

55:20 Fandango Asturiano

1:01:22 The Flight of the Bumble Bee

1:02:45 Russian Easter Festival Overture, Op.36
(Ảnh: pixabay.com)
Có thể nói âm nhạc của Korsakov là âm nhạc của thiên tài, chứa đựng tình yêu to lớn và tinh thần vĩ đại, với cấu trúc tương phản mạnh mẽ trong sự lãng mạn tuyệt vời. Âm nhạc của ông sống động như những bộ phim điện ảnh lôi cuốn, kịch tính, làm sống dậy những giá trị cao đẹp mà Nghìn lẻ một đêm và những tác phẩm khác muốn miêu tả…
Ảnh: pinterest.com
The Best of Rimsky-Korsakov

 Ngọc Anh- Kim Cương
Dàn nhạc giao hưởng Shen Yun trở lại Bắc Mỹ: Tôi thực sự đã khóc, âm nhạc này đẹp quá…
Thưởng thức tinh tế: Xúc cảm thiên nhiên tinh tế và phóng khoáng của Sergei Taneyev
Chuyện về vợ chồng một vị đại tá quân đội được Thần Phật hiển linh cứu độ

TIN LIÊN QUAN

Thưởng thức tinh tế: ‘Giọt lệ’ của Mussorgsky

Giống như tình yêu to lớn vĩ đại, tác phẩm của ‘A Tear’ mang tới cho ta một cái nhìn khác về nội tâm phong phú của chính tác giả, một con người với trái tim vô cùng rộng mở. Âm nhạc của Mussorgsky là những nét nhạc giàu hình tượng và cảm xúc tình

Thưởng thức tinh tế: Khúc tứ tấu ngọt ngào đầy tâm trạng đưa ta về miền mộng mơ…

Bản tứ tấu của Mikhail Mikhailovich Ippolitov-Ivanov dành cho Piano, violon, viola, và cello là một tuyệt tác lãng mạn mà đầy tâm trạng, với nét nhạc kiều diễm của violon đối âm cùng cello được hòa bè với viola và được trang điểm bằng những vệt

Thưởng thức tinh tế: Khúc ngẫu hứng bay bổng và trong sáng miền Kavkaz

Đây là một tác phẩm quý giá dành cho piano độc tấu của nhà soạn nhạc người Nga Mily Balakirev (1837-1910). Ông được truyền cảm hứng để sáng tác tác phẩm này khi đi du lịch ở vùng Kavkaz. Balakirev mô tả kinh nghiệm của mình trong một bức thư năm

Thưởng thức tinh tế: Hồ Thiên Nga nổi tiếng của Tchaikovsky

Tchaikovsky – Swan Lake (Finale) giai điệu nhẹ nhàng sâu lắng đưa người nghe tới những cung bậc cảm xúc khác nhau, đồng thời cũng ẩn chứa những đau khổ của tác giả vì thiếu thốn tình cảm và thể hiện mạnh mẽ khao khát được yêu thương. Âm nhạc của

Thưởng thức tinh tế: Ave Maria op. 61 da diết và êm dịu

Giai điệu da diết êm dịu khiến người nghe như lạc vào khu rừng lãng mạn nơi tình yêu nảy nở đơm hoa và kết trái. Cũng thể hiện rõ phong cách nhạc của Max Bruch theo chủ nghĩa lãng mạn. Với một con người tràn đầy yêu thương thì tác phẩm của ông cũng

Thưởng thức tinh tế: ‘Hậu thế sẽ không nhìn thấy một tài năng như vậy nữa trong 100 năm’

Đó là câu nói của Joseph Haydn về Mozart, ông đã viết rằng “hậu thế sẽ không nhìn thấy một tài năng như vậy một lần nữa trong 100 năm”… Quá một trăm năm, người ta vẫn chưa tìm được một thiên tài nào chói sáng tương tự… Mời quý độc giả thưởng thức

Thưởng thức tinh tế: Lắng nghe những thanh âm tuyệt diệu của khúc ngẫu hứng violin tinh tế như sương mai

Người ta nói Henryk Wieniwski đúng là một thiên tài âm nhạc, âm nhạc của ông mạnh mẽ, lãng mạn và giàu cảm xúc, bộc lộ một tâm hồn trong sáng bao la, như đưa ta lạc vào một khu rừng cổ tích. Bản violin Caprice sau đây là minh chứng rõ nét cho điều

Thưởng thức tinh tế: Hạnh phúc và đau khổ phải chăng chỉ là 2 mặt của một đồng tiền?

Dietrich Buxtehude (1637-1707) là nhà soạn nhạc, nghệ sĩ đàn đại phong cầm người Đan Mạch. Ông là một trong những nhà soạn nhạc quan trọng nhất thời ba rốc. Ông là người mà Johann Sebastian Bach đã phải đi bộ 200 dặm để nghe ông biểu diễn. Âm nhạc

THỦ THUẬT HAY

Kích hoạt Disk Cleanup Utility trên Windows Server 2012 thật dễ

Với hệ điều hành Windows Server 2012 trở lên nhà sản xuất Microsoft hầu như chưa kích hoạt các chức năng ẩn trong Windows Server trong đó có Disk Cleanup Utility một ứng dụng dọn dẹp ổ cứng.

Hướng dẫn nhắn tin SMS nội mạng Viettel miễn phí

Ngoài tiện ích gửi và nhận tin trực tiếp trên máy điện thoại di động thông thường, Viettel cung cấp cho khách hàng một tiện ích mới, đó là nhắn và nhận tin trên máy tính có kết nối Internet. Dịch vụ SMS Online còn giúp

Cách thay đổi ngôn ngữ trên trình duyệt Cốc Cốc

Trên trình duyệt Cốc Cốc theo mặc định, ngôn ngữ sử dụng của trình duyệt sẽ là Tiếng Việt. Tuy nhiên nếu bạn muốn thêm ngôn ngữ khác cho trình duyệt thì làm thế nào?

Hướng dẫn cách đặt vé xem phim CGV trên điện thoại 2023

Đặt vé xem phim trên app CGV sẽ giúp bạn dễ dàng quản lý vé xem phim và tích điểm để được tặng nước, bỏng ngô, cùng rất nhiều món quà hấp dẫn cho thành viên tích cực. Đặc biệt hơn chương trình khuyến mại U22 dành riêng

ĐÁNH GIÁ NHANH

Trên tay Nokia T20: Thiết kế tinh tế, màn hình 2K sắc nét, pin 8.200 mAh, phù hợp cho việc học online của học sinh, sinh viên

Sau nhiều tin đồn đoán thì mới đây, Nokia đã chính thức ra mắt chiếc máy tính bảng mới nhất có tên gọi là Nokia T20. Vậy sản phẩm này có những tính năng gì nổi bật? Hãy cùng Viettel Store trên tay Nokia T20 để khám phá

MSI GV62 8RC - Lựa chọn tối ưu cho game thủ yêu thích sự ổn định

Có lẽ không cần phải nói nhiều về thiết kế của MSI GV62, bởi vẻ đẹp truyền thống của sản phẩm đã được mình nhận xét một cách chi tiết ở bài viết trên tay sản phẩm.