Bất ngờ khám phá ra nhiều tri thức về vũ trụ qua các công trình Kim tự tháp, đền thờ cổ đại

Kim tự tháp và đền thờ của thế giới cổ đại đều được bố trí một cách chuẩn xác theo phương hướng mọc hoặc lặn của mặt trời, mặt trăng, một ngôi sao hay một hành tinh vào một ngày quan trọng trong năm.
Một số chúng được sắp thẳng hàng với bốn hướng (đông tây nam bắc) nhưng hầu hết được bố cục theo các phương hướng có ý nghĩa thiên văn khác.
Bất kể ở nơi đâu trên thế giới, ví như một hầm nghi lễ ngầm dưới đất của người Anasazi – một chủng người da đỏ tiền sử sinh sống ở vùng tây nam nước Mỹ, một đền thờ vào thời Tân Vương quốc Ai Cập hay một bục nền linh thiêng ở Mexico cổ đại, tất cả các đền thờ cổ đại này đều một ý nghĩa thiên văn quan trọng. Đó là, chúng liên kết với bầu trời và các vì sao.
Bất ngờ khám phá ra nhiều tri thức về vũ trụ qua các công trình Kim tự tháp, đền thờ cổ đại

“Từ ngành thiên văn chúng ta tìm ra các phương đông tây nam bắc, đưa ra lý thuyết về thiên thể, điểm phân, điểm chí và quỹ đạo của các ngôi sao”.
“Một người tự nhận mình là kiến trúc sư nên làm quen với lĩnh vực thiên văn và lý thuyết về các thiên thể (các vật thể có kích thước đáng kể trong vũ trụ, như thiên thạch, sao chổi, …)”, nhà kiến trúc người La Mã Marcus Vetruvius Pollio (khoảng 75-15 TCN) từng nói.
“Từ ngành thiên văn chúng ta tìm ra các phương đông tây nam bắc, đưa ra lý thuyết về thiên thể, điểm phân, điểm chí và quỹ đạo của các ngôi sao”.
Ngành thiên văn vẫn luôn đóng một vai trò văn hóa quan trọng trong bố cục vị trí của các đến thờ ở rất nhiều nền văn hóa cổ đại trên khắp thế giới.

Đền thờ Dendera, với phần trần tuyệt đẹp miêu tả hình tướng khổng lồ của nữ thần bầu trời Nut cùng chu kỳ mọc lặn của Mặt Trời, với những tia sáng rọi xuống nữ thần Hathor.
Bố cục thiên văn của người cổ đại nhấn mạnh vào vòng tròn luân hồi sinh tử; Các đền đài, điện thờ, và kiến trúc ziggurat (một dạng kim tự tháp, thường có 7 tầng) đều nhắc lại trật tự vũ trụ dựa trên quan điểm cá nhân của người xây về vũ trụ.
Tuy nhiên, không phải tất cả đền thờ Ai Cập đều có bố cục thiên văn dựa trên ý nghĩa và mục đích sử dụng của nó.
Lấy ví dụ, phần tường và phần trần của Đền thờ Hathor tại Dendera được bao phủ bằng hình vẽ thiên văn miêu tả các thiên thể trên bầu trời, nhưng bản thân bố cục đền thờ lại không như vậy. Trục chính của đền thờ được bố trí lệch hướng bắc khoảng 18,5 độ về phía đông, và theo một số học giả, trục đền thờ Hathor có thể chỉ về phía ngôi sao Dubhe trong Mảng Sao Bắc Đẩu (Bắc Đẩu Thất Tinh), còn gọi là Big Dipper (Cái Muỗng lớn) hoặc Eltanin i Draco (con Rồng).
Kim tự tháp ziggurat được bố cục để sao cho bốn góc của kiến trúc này chỉ về bốn phương đông tây nam bắc, do đó bốn cạnh của kim tự tháp chỉ về 4 hướng đông bắc, tây nam, tâu bắc và đông nam.

Đại kim tự tháp theo phong cách ziggurat mang tên Ur tại Iraq.

Minh họa Đại kim tự tháp ziggurat mang tên Ur tại Iraq trong quá khứ.

Mặt trời đổ bóng lên một hòn đá tại khu định cư của người Anasazi tại Mỹ, vào ngày hạ chí, tức thời điểm có ngày dài nhất trong năm. (Ảnh: J Krebhiel)
Đối với họ, đền thờ là một khung cửi để mặt trời dệt nên một mô thức tuần hoàn của thời gian, biến đổi cấu trúc của nó thành một không gian có tổ chức, quy luật. Theo tộc người Kogi ở Colombia, trật tự vũ trụ bắt nguồn từ mô thức chuyển động của mặt trời.
Nhờ ảnh chụp vệ tinh chính xác, bản đồ vị trí trong quá khứ của các ngôi sao cũng như kết quả khảo sát bề mặt, hiện chúng ta có khả năng tìm hiểu thêm về các đối tượng thiên văn khác nhau và vai trò của thiên văn tại Pompeii, một thành phố cổ đại thời La Mã bị hủy diệt trong một vụ phun trào núi lửa nổi tiếng.
Người Chacoa là các chuyên gia thiên văn, với vốn hiểu biết uyên thâm về mô thức tuần hoàn và theo mùa của mặt trời, mặt trăng và các ngôi sao.
Nhà khảo cổ Vance Tiede từ Cục nghiên cứu Khảo sát Thiên văn Chiêm tinh học ở Guilford, Connecticut (Mỹ) đã tiến hành phân tích các bức ảnh chụp vệ tinh sơ bộ của 11 đền thờ tại Pompeii.
Ông tìm thấy bằng chứng cho thấy ít nhất 9 đền thờ như vậy được bố cục thẳng hàng với sự mọc lên của các ngôi sao cụ thể hay với vị trí của mặt trời hoặc mặt trăng vào những ngày lễ văn hóa quan trọng.
Hầu hết các đền thờ đều có mối liên hệ với các thiên thể quan trọng trong thần thoại Hy Lạp, La Mã và Ai Cập. Tuy nhiên, hai đền thờ Hy Lạp ở Pompeii – thờ thần Apollo và thần Vệ Nữ – dường như sắp thẳng hàng với một ngôi sao khá xa xôi trong vũ trụ gọi là Phact, vốn không có ý nghĩa quan trọng trong thần thoại Hy Lạp và La Mã (Pompeii từng là thuộc địa của Hy Lạp và La Mã, nên du nhập văn hóa từ hai nền văn minh cổ đại này). Tuy nhiên, ông Tiede cho biết nghiên cứu trước đó đã cho thấy sao Phact lại sắp thẳng hàng với ít nhất 12 đền thờ ở Thebes, Ai Cập, đối ứng với thần Amun trong tín ngưỡng Ai Cập cổ đại. Điều này khả thi bởi các thủy thủ Hy Lạp từng đến Ai Cập, thậm chí góp phần kiến lập thành phố Alexandria. Sự giao lưu văn hóa đã diễn ra từ rất sớm. Sao Phact nằm trong chòm sao Columba, cách Trái Đất 261 năm ánh sáng, và là ngôi sao sáng thứ 106 trên bầu trời.

Người Maya đã quan sát và nghiên cứu sao Vệ Nữ trong đài quan sát thiên văn của họ. Sao Vệ Nữ (đối ứng với thần Vệ Nữ) là điểm tham chiếu thiên văn quan trọng trong ngành thiên văn học của người Maya. Có hai bệ thờ thần Vệ Nữ tại di chỉ Chichen Itza.

Đài quan sát thiên văn của người Maya tại Chichen Itza, Mexico. Trông khá giống một đài quan sát thiên văn hiện đại.
Tuy rằng ngày nay chúng ta thiết kế vũ trụ theo cách khác (khác biệt về khái niệm, định nghĩa, điểm tham chiếu v.v..) so với tổ tiên chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta đều hướng tới một mục tiêu chung – tìm hiểu về vũ trụ và mức độ phức tạp của nó.
Quý Khải

TIN LIÊN QUAN

Nguồn gốc ký hiệu vô cực Ouroboros: phải chăng người cổ đại đã khám phá ra ý nghĩa của sự vô tận?

Các bạn học Toán hẳn ai cũng quen với ký hiệu vô cực hình số 8 nằm ngang này. Nhưng có ai đã từng tự hỏi vì sao nó có ký hiệu đó chưa? Thực chất ký hiệu đó có tên là Ouroboros, biểu tượng cho sự vô tận, đã từng xuất hiện trong nhiều ...

Bí ẩn khối đá cổ hình bậc thang lộn ngược được tạo bằng kỹ thuật siêu việt

Tại di chỉ cự thạch Sacsayhuamá có một khối đá khổng lồ in khắc các bậc thang lộn ngược. Lai lịch của nó là một bí ẩn cho đến nay. Có rất nhiều công trình đá đáng kinh ngạc tại di chỉ cự thạch Sacsayhuamá, một

Bí ẩn nền văn minh đã mất: Thành phố cổ của người khổng lồ bên dưới bang Missouri, Mỹ

Theo học thuyết tiến hóa, con người chỉ mới tồn tại không lâu, chưa tới 1 vạn năm, khoa học hiện đại là tân tiến nhất. Tuy nhiên càng ngày các nhà khảo cổ học càng tìm ra được những tàn tích của nhiều nền văn minh con người mấy triệu năm trước, có

Phát hiện tượng đất sét 2 triệu năm tuổi, dấu hỏi lớn cho thuyết tiến hóa

Một bức tượng nhỏ bằng đất sét có niên đại 2 triệu năm tuổi đã được phát hiện khi các công nhân khoan giếng nước tại thành phố Nampa, Mỹ vào năm 1889. Năm 1889, khi các công nhân khoan giếng nước gần thành phố Nampa,

Phát hiện chiếc bình cổ dát bạc 600 triệu năm tuổi trong đá trầm tích, ai đã tạo nên kiệt tác này?

Kể từ khi được phát hiện vào năm 1851, chiếc bình hoa trang trí họa tiết tinh tế với niên đại 600 triệu năm tuổi này vẫn đang làm đau đầu giới khoa học. Trên khắp thế giới người ta đã tìm thấy vô số hiện vật đáng

Kinh Thánh là có thật?Tìm ra di tích Lều Hội Ngộ, nơi cất giữ Hòm Giao Ước

Kinh Thánh là quyển sách được xuất bản nhiều nhất và được đọc nhiều nhất trên thế giới. Nhiều chi tiết trong đó bị nhiều nhà khoa học bác bỏ vì tính huyền hoặc và ảo tưởng. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ và Thần học với niềm tin riêng của mình vẫn

Phát hiện di chỉ bức tường thành Jerusalem, xác nhận sự tích trong kinh Thánh

Các nhà khảo cổ phát hiện dấu tích bức tường xây lại của thành Jerusalem, tương đồng với miêu tả trong Kinh Thánh. Vài năm trước, các nhà khảo cổ đã khai quật được một một bức tường dài ở thảnh cổ David thuộc

Giả thuyết mới: Thuật ướp xác không phải của người Ai Cập cổ đại, cũng không để bảo quản xác?

Người Ai Cập là hậu duệ một nền văn minh rực rỡ và huy hoàng hơn, và thuật ướp xác là của nền văn minh này, nhưng mục đích sơ khai không phải chỉ để bảo quản xác chết, theo giả thuyết đưa ra trong Cuốn sách The Sphinx

THỦ THUẬT HAY

Cách cập nhật iOS 15.1 Beta 2 để có trải nghiệm âm thanh sống động hơn

Apple tiếp tục phát hành iOS 15.1 Beta 2, bao gồm các cải tiến và sửa lỗi còn tồn đọng trên iOS 15. Sau đây là hướng dẫn cách cập nhật iOS 15.1 Beta 2 cho bạn...

Cách giảm dung lượng file PDF xuất từ Word mà bạn nên biết

Ngoài việc có thể xuất ra các định dạng văn bản khác nhau, công cụ Microsoft Word còn có khả năng xuất ra file PDF. Tuy nhiên, định dạng file PDF xuất ra từ Word luôn có kích thước lớn hơn các định dạng file khác xuất

File DLL là gì?Tại sao đôi khi máy tính thông báo file DLL đang bị thiếu?

Thi thoảng trong khi sử dụng máy tính, bạn lại nhận được một thông báo lỗi có nội dung là Windows không thể tìm thấy một tập tin DLL xác định.

Tổng hợp những thiết lập trên điện thoại iPhone dành cho người lớn tuổi

Nhờ hệ điều hành iOS ổn định, tính năng dễ sử dụng và giao diện đơn giản dễ tùy chỉnh mà điện thoại iPhone đã trở thành sự lựa chọn đối với người lớn tuổi.

Cách tắt hoạt động trên Instagram [Cập nhật 2023]

Giống như Facebook và WhatsApp, ứng dụng Instagram cũng hiển thị trạng thái trực tuyến và thời gian hoạt động cuối cùng của bạn cho bạn bè. Tính năng hoạt động này được bật mặc định trên tài khoản IG của bạn. Vì vậy,

ĐÁNH GIÁ NHANH

Đánh giá Nissan X-Trail V-Series: thêm tiện ích, thiết kế đậm cá tính

Nissan X-Trail V-series dành riêng cho thị trường Việt Nam, với thiết kế mới đặc trưng hơn cùng một số nâng cấp công nghệ, tiện nghi, đem lại giá trị sử dụng cao hơn cho X-Trail.

Đánh giá camera Redmi Note 4: Có cải thiện nhưng chưa đủ

Chưa bao giờ cơn sốt Xiaomi bước chân vào Việt Nam lại hot đến vậy, điển hình là bài Redmi Note 4 của mình nhận được nhiều sự quan tâm của người...

Trên tay nhanh Vivo X20 Plus UD xem có gì đặc biệt?

Thiết kế của máy cũng không quá nhiều điểm nhấn giữa cuộc đua smartphone tràn viền hiện nay. Mặt trước được trang bị màn hình Super - AMOLED 6.4 inch tỉ lệ 18:9 với độ phân giải FullHD+ cùng hai viền